Ülkemiz
vergi mevzuatı bakımından yurt dışı hizmet alımlarında bir takım vergisel
yükümlülükler bulunmaktadır. Bu yükümlülükler arasında 3065 Sayılı KDVK' nun 9.
maddesine göre sorumlu sıfatıyla KDV beyanı özellik göstermektedir.
YURT DIŞINDAN SAĞLANAN HİZMETLERİN KDV KARŞISINDAKİ DURUMU
3065 sayılı KDVK’ nın 1/1.maddesine göre, Türkiye’ de yapılan ticari sınai, zirai ve mesleki
nitelikteki mal teslimi ve hizmet ifaları KDV’ ye tabi bulunmaktadır.
İşlemlerin Türkiye’de yapılmasından kastedilen ise aynı kanunun
6. maddesinde;
a- Malların teslim anında Türkiye’ de bulunmasını
b- Hizmetin Türkiye’ de yapılmasını veya hizmetten Türkiye’ de
faydalanılmasını ifade etmektedir.
Vergi mevzuatımızda 3 çeşit hizmetden bahsetmek mümkündür.
Ticari Kazanç , Serbest Meslek Kazancı ve Ücret. Mükellefler ihtiyaçları
doğrultusunda bu Hizmetleri yurt içinden satın alabildikleri gibi, yurt
dışından da ithal edebilmektedirler. Bu tür hizmetlerden yurt içinden
yararlanılması durumunda ya da yurt dışından ithal edilmesi halinde KDV' ye
tabi olduklarını ve her iki halde de KDV yükünün aynı olduğunu söyleyebiliriz.
KDV'de vergileme hakkı, teorik olarak mal ve hizmetin nihai olarak tüketildiği
ülkeye aittir. Nitekim KDVK'nun 11. maddesinde her türlü mal ve hizmet ihracatı
vergiden istisna tutulurken, her türlü mal ve hizmet ithalatı aynı kanunun 1/2
maddesine göre vergiye tabi tutulmuştur. Yurt dışındaki firmalara yaptırılan
hizmetlerde mükellef esas olarak yurt dışındaki firma olmakla birlikte, yabancı
firmanın Türkiye’ de ikametgahı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi
bulunmadığı durumlarda yasa koyucu Maliye Bakanlığı’ nı vergi alacağını emniyet
altına almak amacıyla, vergiye tabi olanları veya diğer ilgili bir şahsı
verginin ödenmesinden sorumlu tutmaya yetkili kılmıştır.
Maliye Bakanlığı’ nın yayımlamış olduğu 15 seri nolu KDV Genel
Tebliği’nin ( c ) bölümünde, yurt dışından sağlanan hizmetlere ait KDV’ nin
hizmetten faydalanan yurt içindeki muhatap tarafından sorumlu sıfatıyla beyan
edileceğini açıklamıştır. Bu bağlamda yurt dışından sağlanan ve KDVK’ nın 1/2.
maddesine göre hizmet ithali kapsamında değerlendirilen işlemlere ait KDV'nin ,
hizmetten yararlanan Türkiye’ de mukim kişi ve kuruluşlarca sorumlu sıfatıyla
verilecek olan 2. nolu KDV beyannamesi ile beyan edilerek bağlı bulunulan vergi
dairesine ödenmesi gerekmektedir. 1 nolu KDV beyannamesinde de gösterilerek
indirilmesi mümkün olacaktır.
YURT DIŞINDA YAPILAN İNŞAATLARIN PROJELERİNİN TÜRKİYE’ DE
ÇİZDİRİLMESİNDE KDV
Yurt dışında yapılan inşaatların projelerinin Türkiye’ de
çizdirilmesi işleminde;
1- Yabancı firmaların Türkiye dışında yapacakları inşaatların
projelerini Türkiye’ de çizdirmeleri
2- Türkiye’ de faaliyet gösteren firmaların yurt dışında
yapacakları inşaatların projelerini Türkiye’ de çizdirmeleri şeklinde ortaya
çıkabilir.
Hem yabancı firmalara hem de Türkiye’ de yerleşik firmalara
Türkiye dışında yapacakları inşaatlara ilişkin olarak Türkiye'de verilen proje
çizim hizmetleri prensip olarak KDV konusuna girmektedir. Ancak bu firmalar
verilen hizmetten Türkiye dışında yararlanacakları için bu hizmetler hizmet
ihracatı için aranılan diğer zorunlu şartların gerçekleşmesi halinde KDV'den
istisna olacaktır. Aşağıda hizmet ihracatında KDV istisnası uygulanabilmesi
için gerekli şartlar belirtilmiştir.
26 seri nolu KDV Genel Tebliği’ nin ( K ) bölümünde Hizmet
İhracatında KDV istisnası uygulanabilmesi için aşağıdaki dört şartın birlikte
gerçekleşmesinin zorunlu olduğu açıklanmıştır.
1- Hizmet Türkiye’de yurt dışındaki bir müşteri için yapılmış
olmalıdır.
2- Fatura veya benzeri belge yurt dışındaki müşteri adına
düzenlenmiş olmalıdır.
3- Hizmet bedeli döviz olarak Türkiye’ ye getirilmelidir.
4- Hizmetten Yurt Dışında yararlanılmalıdır.
Bu şartlardan herhangi birinin gerçekleşmemesi durumda ise
hizmet KDV'ye tabi olacaktır.
YABANCI KİŞİ VE KURULUŞLARIN TÜRKİYE’DE YAPTIKLARI HİZMETLER
3065 sayılı KDVK’nın 1/1 maddesinde Türkiye de yapılan aşağıdaki
işlemler KDV’ ye tabi denilip.Ticari, sınai, zirai ve serbest meslek faaliyeti
niteliğindeki mal ve hizmetler mal teslimleri ve hizmet ifaları KDV’ye tabi
denilmiştir. Bu konu oldukça özellik arzeden durumlar içermekte olduğundan bir
örnekle konuyu daha iyi irdeleyebiliriz.
Örnek : İngiltere'de yerleşik bir firmadan bilgisayar yazılımı
satın alan Türkiye’ de yerleşik bir diğer kuruluş net 150.000 USD karşılığı bu
hakkı almış olsun.
Fatura tarihindeki Dolar alış Kuru 1.78 TL olsun. Bu
durumda Türkiye’de ki firmanın bu fatura karşılığında yapacağı işlemler şöyle
olmalıdır.
Öncelikle yukarıdaki örnekte bizim
ilk olarak algılamamız gereken bilgisayar yazılımının serbest meslek mi yoksa
gayrimaddi hak mı olarak tespiti konusudur. Çünkü her iki halde bizim olaya
bakışımız farklı olacaktır. Bilgisayar yazılımı gayrimaddi hak unsuru olarak algılanmalıdır. Bu durumda
ikince kez bakmamız gereken faturanın gelmiş olduğu ülke olan İngiltere ile
aramızda çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmasının var olup olmadığı unsurudur.
İngiltere ile aramızda çifte vergilendirme anlaşması vardır. Bunun akabinde
yine bilmemiz gereken 183 gün kuralı önemlidir .Bunu bilmemiz aynı zamanda
fatura için hesaplayacağımız stopaj ile ilgilidir. Eğer İngiltere'deki firma 183 gün içerisinde
Türkiye’ de hizmet vermişse o zaman stopaj olmayacaktır. Aksi halde ise
olacaktır ve biz örneğimizi buna göre inceleyelim.
*** İngiltere ile aramızdaki
anlaşmaya göre stopaj = % 10 şeklindedir. Bu bilgiler ışığında ise
aşağıdaki şekilde çözmemiz gerekecektir. Biz burda olaya KDV açısından
baktığımız için öncelikle bu hizmetten Türkiye’ de yararlanıldığı için KDV
sorumluluğu doğacaktır ve biz bunu indirip aynı zamanda da 2. No’lu beyanname
ile beyan etmemiz gerekecektir.
Örnek :
Örnek :
150.000 $ X 1,78 = 267.000 ( NET
TUTAR )
267.000 / 0,90 =296.667 TL ( BRÜT
TUTAR )
KDV = 296.667 X % 18 = 53.400 ( SORUMLU SIFATIYLA KDV )
STOPAJ = 29.667
MUHASEBE KAYDI İSE
_____________________________ /
___________________________________________
770
296.667
191
53.400
360.01
STOPAJ 29.667
360/
391 ***
53.400
320
267.000
_______________________________ /
_____________________________________
Ödeme yapıldığı zaman ortaya çıkacak
olan kur farklarını da 646 / 656 Hesaplarda takip etmemiz gerektiği de
tabiidir.
*** Bu hesaplardan 360 Ya da 391
Kullanılabilinir. 391 Kullandığımızda ;
________________________________ /
__________________________________
391
53.400
360
53.400
_______________________________ /
___________________________________
Olarak kayda alınması gerektiğinden
360 Hesabı kullanmak daha yararlı olur ikinci kayda gerek kalmayacaktır.
KDV AÇISINDAN BAZI ÖZELLİK TAŞIYAN DURUMLAR
1- Yabancı Uzmanların Türkiye ‘ de yaptıkları Danışmanlık
Hizmetlerinde KDV
Yabancı uzmanların Türkiye’ de yaptıkları danışmanlık hizmetleri
kanunun 1/1. maddesine göre serbest meslek faaliyeti kapsamında KDV 'ye tabi
olacaktır.
2- Yurt Dışındaki Kişilere Çizdirilen Projenin Türkiye’ de
yararlanılması durumda KDV
Yurt dışında çizdirilen proje Türkiye’ de yapılacak bir işe
ilişkin ise, proje çizim hizmeti hizmet ithali kapsamında KDV’ ye tabi olacak
ve bu hizmete ait KDV Türkiye’ deki alıcı tarafından sorumlu sıfatıyla beyan
edilip ödenecektir.
3- Yurt Dışından Kredi Sağlanması Hizmetlerinde KDV
Vergi idaresinin görüşüne göre, yurt dışından sağlanan ve finans
hizmeti kapsamında vergiye tabi olan bu hizmetlere ait KDV 'nin krediyi yurt
dışından temin eden firmalar tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilmesi
gerekir.
4- Yabancı bir firmanın Türkiye’ de Yerleşik bir Firmanın
Malının Yabancı Bir Ülkede Satılmasına Aracılık Etmesi Halinde KDV
Yabancı bir ülkede yerleşik şahıs veya firmalar, Türkiye’ de
yerleşik firmaların mallarına kendi ülkelerinde ya da diğer yabancı ülkelerde
müşteri bulmakta ve Türk firmaların mallarının satılmasına aracılık
etmektedirler. Yabancı şahıs veya firmalar müşteri bulma hizmetini Türkiye
dışında vermekte ve Türk firması bu hizmet sonucunda yurt dışına mal satmaktadır. Dolayısıyla Türk firması hizmetten yurt dışında yararlandığından,
6/b maddesine göre KDV’ ye tabi tutulmaması gerekecektir. Çünkü bu hizmet KDV’
nin konusuna girmemektedir.
Görüleceği üzere yabancı firmalardan gelen hizmet vs. faturaları
karşısında dikkate almamız gereken Öncelikli konular KDV ve Stopaj konusudur.
Faturanın KDV’ ye tabi olup olmadığı yada stopajlandırma olup olmayacağı konusu
oldukça hassas ve dikkat gerektiren husustur.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder